Spiral dondurucular, gıda endüstrisinde yaygın olarak kullanılan etkili ve verimli soğutma cihazlarıdır. Bu cihazlar, gıdaların hızlı bir şekilde dondurulmasını sağlayarak taze kalma sürelerini uzatır ve kaliteyi korur. Spiral dondurucuların başarısı, sadece düşük sıcaklıklarda çalışmalarına değil, aynı zamanda nem kontrolünün doğru bir şekilde sağlanmasına da bağlıdır. NKT – Akademi olarak bu yazıda, spiral dondurucularda nem kontrolünün neden önemli olduğunu ve nem alma cihazı kullanarak sağlanması gereken faktörleri ele alacağız.
Spiral dondurucular (spiral freezer) çok katlı bir konveyör sistemine sahiptir. Dondurucu konveyör sistemi, ürünleri spiral (helis) bir yol boyunca yukarı veya aşağı taşırken soğutulmuş hava ile temas halindedir. Sürekliliğin ön planda olduğu ve büyük miktarlarda ürün işleme kapasitesine sahip bu cihazlarda enerji verimliliği ve üretimde sürdürülebilirlik tasarım ön şartıdır.
Gıdaların dondurulması sırasında nem alma cihazları tarafından doğru nem seviyesinin sağlanması, ürün kalitesinin korunmasında kritik rol oynar. Yüksek nem seviyeleri, ürünlerin üzerinde buz kristallerinin oluşmasına ve donma sırasında hücre yapısının zarar görmesine neden olarak gıdaların lezzet, doku ve besin değerlerinde kayba yol açar. Ayrıca spiral dondurucunun içinde bulunan dahili evaporatörlerin sık defrosta girmesine sebep olarak prosesin işletme maliyetini arttırır. Doğru nem kontrolü, ürünlerin dondurulma sürecinde istenmeyen etkileri minimize ederek kaliteyi ve prosesin sürdürülebilirliğini korur. Spiral dondurucu tünellerde (spiral freezer) nem alma cihazlarının tercih edilmemesi durumunda yüksek nem seviyeleri, prosesin süresini uzatabilir ve üretim hızını düşürebilir. Pek çok spiral dondurucunun çalışma sıcaklığı -40°C/-50°C kuru termometre sıcaklığı seviyesindedir. Bu nedenle nem alma cihazının seçimi, prosesin tüm detayları göz önünde bulundurularak ve ayrıntılı mühendislik hesaplamaları yapılarak belirlenmelidir.
Öncelikle ürünün spiral freezer içerisine giriş koşulları belirlenmelidir. Ürünün giriş yaptığı mahalin kuru termometre sıcaklığı ve bağıl nemi, konveyör hızı, ürünlerin ambalajlı mı yoksa ambalajsız mı olduğu, üründen gelen nem yükü, ürün giriş/çıkış açıklık ölçüleri gibi bilgiler netleştirilerek dizayn aşamasına geçilmelidir. Sisteme entegre edilecek nem alma cihazının temel yük faktörleri belirlendikten sonra nem yükü hesabı yapılmalıdır. Bu aşamada iç ortamdaki kuru termometre sıcaklığına yakınsayan veya daha düşük çiy noktası sıcaklığında hava gönderilmesi defrost süresinin uzatılması ve üretimde zaman/enerji kaybı yaşanmaması açısından önemlidir
.
Evaporatörlerde buzlanmanın önüne geçilmesi sayesinde, evaporatörler kuru kalacak ve donması daha uzun sürecektir. Bu sayede iki defrost arasındaki sürenin uzaması ile kesintisiz üretim sürelerinde artışlar meydana gelir ve iç ortamdaki hareketli aksamların arızalarından kaynaklı kesintiler en düşük seviyeye indirgenir. Nem alma cihazları ile doğru şekilde şartlandırılan spiral dondurucular için özellikle yaz aylarında artan soğutma sistem verimliliği sayesinde net yapılan iş verimliliği yükselecektir. Böylece, birkaç günlük çalışmanın ardından soğutma kapasitesinde azalma sorunu ortadan kalkarak yılın her günü doğru sıcaklıkta, tutarlı ve yüksek kaliteli bir ürün elde edilecektir.
Spiral dondurucularda nem seviyelerini izlemek için hassas çiy noktası sensörleri kullanılmalıdır. Bu sensörler, sürekli olarak ortamın nem seviyesini ölçerek gerektiğinde otomatik olarak nem kontrol sistemini ayarlar. Nem alma cihazı tarafından spiral dondurucunun içine gönderilen düşük çiy noktalı kuru havanın, hava akışı ve izolasyon sistemi, nemin etkili bir şekilde kontrol edilmesinde önemli bir rol oynar. Dondurucunun içindeki hava akışı, nem alma cihazının ürettiği kuru havanın homojen bir şekilde dağılmasını sağlar. Ürünlerin paketli olması durumunda yalnızca infiltrasyon yükü ile karşı karşıya kalınan durumlarda, dışarıdaki nemin içeriye sızmasının engellenmesi için ürün giriş açıklıklarından “air blade”ler vasıtası ile düşük çiy noktalı kuru hava konveyör hattının üzerine doğru üflenir. Nem alma cihazı tarafından üretilen kuru havanın düşük çiy noktasına sahip olabilmesi için dış ortamdan alınan hava önce, 5°C veya 7°C’ye kadar soğutulur. Özel olarak konfigürasyonu yapılmış ve düşük sıcaklıklarda çalışacak şekilde izolasyon ve sızdırmazlık altyapısı bulunan nem alma cihazının içinde havanın nemi alınarak havalandırma kanalları vasıtası ile ortama iletilir. Nem alma cihazının, nem sensörlerinden gelen verilere dayanarak nem seviyesini izlemesi ve dondurucunun çalışma parametreleri ile senkronize olarak uygun basınç değerinde havayı dondurucunun içerisine göndermesi gerekmektedir. Bu sayede iç ortamdaki nem seviyesi stabil kalacak ve kuruluk seviyesi sürekli olarak korunacaktır.
Spiral dondurucular (spiral freezer), gıda endüstrisinde önemli rol oynayan etkili soğutma cihazlarıdır. Silikajel rotorlu endüstriyel nem alma cihazları kullanılarak ürün kalitesini korumak, verimliliği artırmak ve enerji tasarrufu sağlamak spiral dondurucu proseslerinde kritik öneme sahiptir. Doğru nem seviyelerinin sağlanması için nem kapasitesinin mühendislik disiplini içerisinde kapasite hesabının yapılması, nem sensörleri, hava akışı ve izolasyon sistemleri, otomatik kontrol sistemleri ile düzenli bakım ve temizlik önlemleri alınmalıdır.
NKT – Nem Kontrol Teknolojileri olarak, uzman mühendislik ekibimiz ile müşterilerimize en uygun endüstriyel nem alma cihazı çözümlerini sunarak, spiral dondurucularda (spiral freezer, spiral tunnel, spiral tünel) nem alma cihazı entegrasyonlarımız ile enerji verimli, yüksek performanslı çözüm önerileri sunuyoruz.