Havuz nem alma cihazları, kapalı havuz ortamlarında sürdürülebilir ve sağlıklı bir atmosfer yaratmanın temel bileşenidir. Nem alma cihazları, iç ortam yüzme havuzlarının nem dinamiklerini dengelemek için tasarlanmıştır, böylece ziyaretçiler ve çalışanlar için konforlu ve güvenli bir ortam sağlarlar. Bu yazıda, havuz nem alma cihazlarının nasıl çalıştığını, havuzlarda nem alma cihazlarının neden bu kadar önemli olduğunu ve kapalı havuzlarınız için doğru cihazı seçerken göz önünde bulundurmanız gereken önemli faktörleri inceleyeceğiz.
Nem kontrolü sadece havuzun yapısal bütünlüğünü korumakla kalmaz, aynı zamanda havuzun kullanım ömrünü uzatır. İç mekan havasının kalitesini iyileştirerek, misafirlerin ve personelin memnuniyetini artırır. Yüzme havuzlarında suyun buharlaşması, suyun yüzeyinden havaya doğru gerçekleşen doğal bir geçiş sürecidir. Bu süreç, su ve hava arasındaki sıcaklık farkından büyük ölçüde etkilenir. Suyun sıcaklığı ne kadar yüksekse, buharlaşma oranı o kadar artar. Havuzun üzerindeki hava hareketi, havalandırma sistemleri tarafından oluşturulan hava akımı, buharlaşmayı daha da hızlandırabilir. Havalandırma sistemleri, su yüzeyinden doymuş havayı uzaklaştırarak yerine daha kuru havayı getirir ve bu da daha yoğun bir buharlaşma sürecine yol açar.
Havuzun yüzey alanı da buharlaşma miktarını etkiler ve geniş bir yüzey alanına sahip havuzlarda daha fazla su buharlaşır. Havuz kullanımı da buharlaşmayı etkileyen bir başka faktördür. Yüzücülerin hareketleri suyun yüzey alanını artırır ve böylece buharlaşmayı hızlandırır.
Buharlaşma sonucunda havuz suyunun seviyesi zamanla düşer ve bu durum, suyun düzenli olarak havuza eklenmesini gerektirir. Nem kontrolünün olmadığı bir kapalı havuzda, buharlaşma nedeniyle havuzun kimyasal dengesi değişebilir, bu da kimyasal düzeylerin sürekli olarak ayarlanmasını zorunlu kılar. Kapalı bir havuzda havuz kapakları, havuz örtüleri gibi çeşitli yöntemler buharlaşma düzeyini azaltmaya çalışılarak su kaybı, nem alma cihazının enerji tasarrufu ve havuz kimyasallarının tasarruflu kullanılmasına olanak tanır.
Havuz iç ortamının sıcaklık ve nem kontrolünün sağlanmadığı bir ortamda taze hava eksikliği ile birlikte ter, idrar ve havuz kimyasallarından oluşan bir karışım havası, havuz iç ortamında misafirler için rahatsız edici deneyim oluşturmasının yanı sıra bu koşullarda görev yapmaya çalışan personel için de zorlayıcı olacaktır. Taze hava girişinin olmadığı ve havanın durgunlaştığı kapalı havuzlar, özellikle astım gibi solunum problemleri yaşayan kişiler için sağlık riskleri taşıyabilir.
Havuz suyu ile birlikte klor buharlaştığında, nemli ortamda asidik özellik göstererek inşai yapının duvarlarına ve özellikle ortam içerisinde kullanılan alçıpana nüfuz ederek yapısal bütünlüğü tehdit edebilir. Oldukça agresif bir kimyasal olduğu için klor, çimento blokları, harç eklemeleri, tuğlalar, metal kapılar ve ışık armatürlerini çok daha hızlı bir oranda bozmaya başlayacaktır. Bazı durumlarda klor, beton içerisindeki silis ile reaksiyona girerek alkali-silikat reaksiyonuna (ASR) neden olabilir. ASR, beton içerisinde genleşen jellerin oluşumuna yol açar ve bu genleşme betonun çatlamasına ve yapısal bozulmalarına neden olabilir. Klorun asidik etkisi, beton, harç ve tuğlanın yüzeyinde erozyona yol açabilir. Erozyon, malzemenin gözenekliliğini artırır ve su ile diğer zararlı maddelerin daha kolay yapı içerisinde nüfuz etmesine olanak tanır, bu sayede yapısal bütünlüğün zayıflamasına ve uzun vadede ciddi onarımlar gerektirebilecek hasarlara yol açabilir.
Özellikle kapalı havuz asma tavan kapamalarında kullanılan alçıpan, nem çekmeye eğilimlidir ve yüksek nem ortamında bulunduğunda su buharını emebilir. Alçıpan, içeriğindeki alçı ve karton kağıt bileşenlerinin nemi emme kabiliyeti nedeniyle, nemli ortamlarda su buharını tutarak şişer. Alçıpanın organik bileşenleri olan karton kağıt üzerinde havalandırma ve nem kontrolü eksikliğine bağlı yüksek sıcaklık ve yüksek nem, küf ve mantarın büyümesi ve çoğalması için ideal besin ortamı sunar. Küf, mantar ve bakteri gelişimi, insanların (özellikle çocuklarda) alerjik reaksiyonlar, döküntüler, öksürük ve solunum sorunları yaşamasına neden olabilir. Bu da, kullanıcıların havuz deneyimini sadece rahatsız edici değil, aynı zamanda sağlıkları için potansiyel olarak tehlikeli hale getirir. Kontrol edilemeyen kondenzasyon neticesinde havuzun etrafındaki zeminde yoğuşma oluşursa, kaymalar ve diğer kazaların yaşanması da olasılık dahilindedir.
Kapalı havuzlarda yaşanan önemli sorunlardan biri, dış ortama (atmosfere) açılan pencereler üzerinde yaşanan yoğuşmadır. Havuz alanı içindeki havanın sıcaklığı arttırıldığında genişler ve soğutulduğunda daralır. Daha fazla su buharı barındırabilme eğilimine sahip sıcak hava, daha soğuk yüzeylere çarparak 'çiy noktasına' ulaştığında yoğuşarak likit formuna döner. Pencerelerin buğulanması ve ileri aşamada tüm pencerelerde, duvarlar ve hatta zeminde/ tavanda oluşan yoğuşmanın temeli iç ortam havasında yüzey sıcaklığından daha yüksek çiy noktasının oluşumudur.
Kapalı Havuzlarınız İçin Optimal Nem Dengesi: Modern Nem Alma Teknolojilerinin Önemi
Yüzme havuzlarında kontrol altında tutulması gereken bir diğer parametre bağıl nemdir. (Relative Humidity). Bağıl nemin yüksek olması hissedilen hava sıcaklığını arttırarak havuz kullanan misafirlerin konfor şartlarının bozulmasına, bunaltıcı ve rahatsız edici bir havaya, nefes darlığına ve misafirlerin havuz kullanım sürelerinin kısalmasına neden olur. Havuz mahali ile bağlantılı mahallerde (duşlar, tuvaletler, soyunma odaları) oluşan aşırı yüksek bağıl nem kullanıcıların sağlığının bozulmasına neden olur. Bağıl nemin, suyun çok hızlı buharlaşmasına neden olacak kadar kuru olmaması ve havuzdan çıkan yüzücülerin vücudundaki suyun daha hızlı buharlaşarak insan vücudundan hızla ısı çekilmesine sebebiyet vererek yüzücülerin daha soğuk hissetmelerine yol açmayacak seviyede olması önemlidir. Yüzme havuzları için iklimlendirme sistemlerine ilişkin özel gereklilikleri ve önerileri içeren VDI 2086, Alman Mühendisler Birliği (Verein Deutscher Ingenieure - VDI) tarafından yayınlanan yönergede havuz suyu ile ortam sıcaklığı arasında 2°C fark olması gerektiği belirtilmektedir. Bu farkın fazla olması enerji sarfiyatını ve havuz suyu evaporasyon oranını arttıracağı gibi, farkın düşük olması konfor şartından uzaklaşarak evaporasyon oranının düşmesine sebebiyet verir. Ortam bağıl neminin ise, %50RH -%65RH aralığında olması önerilmektedir. Büyük havuzlarda kullanılan taze hava ve dönüş havası karışımı ile tasarlanmış olan ısı geri kazanımlı nem alma santralleri, iç ortamda iklim şartının mevsimsel etkisini ve gündüz/gece havuz kullanım oranlarını baz alarak damperler sayesinde karışım/taze hava oranını ayarlayan dahili otomasyon senaryosu ile birlikte tasarlanır. Bu sayede havuz ortamında optimal koşulların elde edilebilmesi için enerji yönetimi esas alınmış olur.
Daha küçük boyutlu terapi havuzları, jakuziler, termal havuzlar ve bireysel havuzlarda harici ve kompakt nem alma cihazları ile havuz içi şartlandırma hedeflenmektedir. Doğru havuz nem alma cihazının tasarlanmasında havuz yüzey alanı, havuz suyu sıcaklığı, ortam sıcaklığı, ortam hacmi, aynı anda havuzda bulunan kişi sayısı ve havuzu kullanan kişilerin aktifliği önem kazanmaktadır. Terapi havuzlarında, jakuzi ve termal havuzlarda evaporasyon daha fazla olduğundan özellikle bu havuzlarda nem alma cihazı için yapılacak mühendislik hesaplamaları çok dikkatli yapılmalıdır. Tüm havuzlarda kullanılacak her türlü nem alma cihazının klor buharı barındıran iç ortam havası ile temas edecek ısı transfer bataryalarının yüzey kaplaması, aşınmaya karşı dayanıklı malzemeler ile kaplanmalıdır.
Blue Fin kaplama: Blue Fin kaplama, özellikle ısı eşanjörleri ve soğutma bataryaları gibi HVAC (Isıtma, Havalandırma ve Klima) ekipmanlarında kullanılan özel bir kaplama türüdür. Blue fin kaplama eşanjör yüzeylerine uygulanarak, korozyona karşı ekstra koruma sağlanır ve cihazın verimliliği artırılır. Genellikle alüminyum veya bakır yüzeylere uygulanarak bu yüzeyleri hava koşullarına, tuzlu suya, klor gibi aşındırıcı havuz kimyasallarına karşı korur. Blue Fin kaplamalar, ince bir koruyucu film tabakası oluşturarak metal yüzeylerin ömrünü uzatır ve genellikle bir polimer bazlı malzeme içerir. Havuzlarda kullanılan nem alma cihazları ve diğer HVAC ekipmanları için Blue Fin kaplama oldukça yaygın kullanılan bir opsiyondur. Blue Fin kaplama, zorlu havuz koşullarında metal yüzeyleri koruyarak cihazların daha uzun ömürlü ve daha az bakım gerektirmesini sağlar. Ayrıca, ısı transfer verimliliğini koruyarak ekipmanın enerji kullanımını optimize edebilir ve böylece uzun vadede enerji tasarrufu sağlar.
Kataforez: Kataforez işlemi (Cataphoresis Treatment veya Elektroforetik Kaplama), metal yüzeylere koruyucu kaplama uygulamak için kullanılan yöntemdir. Bu işlemde, kaplanacak parça elektrolit bir çözelti içinde anot veya katot olarak yerleştirilir ve elektrik akımı uygulanır. Kaplama malzemesi, elektriksel yüke bağlı olarak metal yüzeye çekilir ve böylece ince, eşit ve düzgün bir kaplama tabakası oluşturur. Kataforez işlemi, başta otomotiv endüstrisi olmak üzere pek sektörde korozyona karşı dayanım amacı ile yaygın olarak kullanılır. Havuzlardaki nem alma cihazlarının soğutma bataryalarında kataforez işleminin kullanımı, soğutma bataryalarının metal yüzeylerini nem, klor ve diğer kimyasal maddelerin neden olduğu korozyondan koruması için etkili bir yöntem olarak tercih edilir. Kataforez kaplama, metalin uzun ömürlü olmasını sağlar ve cihazın genel dayanıklılığını ve verimliliğini artırır. Kataforez kaplamalı soğutma bataryaları, özellikle kimyasallara maruz kalan ve yüksek nem oranına sahip ortamlarda yani yüzme havuzları gibi alanlarda uzun süreli koruma sağlamak için idealdir. Bu kaplama yöntemi, bataryaların yüzeylerinin daha dayanıklı ve uzun ömürlü olmasını sağlayarak bakım maliyetlerini ve ihtiyacını azaltmaktadır.
Konum olarak havuzlara yakın bulunan ve genellikle yer altında olmasından ötürü düşük sıcaklık ve yüksek bağıl nem seviyesine sahip havuz makina daireleri de nem alma cihazlarının kullanılmasını gerektiren yerlerdendir. Özellikle esnek kullanım özelliği sunan tekerlekli mobil nem alma cihazları sayesinde havuzların makina dairelerinde de nem stabil hale getirilerek ortam bileşenleri korozyona karşı korunmuş olur. Mobil nem alma cihazları değişken ihtiyaçlara kolaylıkla uyum sağlayabilir ve gerekli olduğunda ek nem alma cihazı ile desteklenerek esnek kapasite kullanımı sağlanabilir. Bu sayede mekanik ekipmanların nemden korunmasına ve havuzun genel işletme maliyetlerini azaltarak, ekipmanları nemin zararlı etkisinden korur.
NKT – Nem Kontrol Teknolojileri olarak, uzman mühendislik ekibimiz ile müşterilerimize en uygun tekerlekli mobil nem alma cihazı ve duvara sabitlenebilen kompakt nem alma cihazları ile birlikte tüm havuz ve havuz mekanik dairesi nem alma cihazlarının servis ve periyodik bakım hizmetleri ile ilgili enerji verimli, yüksek performanslı çözüm önerileri sunuyoruz.